Η οικία Σαλέμ- Τζεμποργά, όπου αργότερα μεταφέρθηκε το Ιταλικό Προξενείο, αποτελεί ένα από τα κτίρια της Θεσσαλονίκης που μέσα από την ιστορία του και το πλήθος των ιδιοκτητών του, αντικατοπτρίζεται η διεθνής ακτινοβολία και η πολυεθνικότητα της Θεσσαλονίκης στις αρχές του 19^ου αιώνα.

Το 1878, στην οδό Βας. Όλγας 20, παλιά οδός ‘’Μύλου Αλλατίνι’’, ο γαλλικής υπηκοότητας εβραίος έμπορος Τζεμποργά, αγόρασε από τον Αλή Αφέντη (γιο του Ισμαήλ Αγά) το παραλιακό οικόπεδο, στο οποίο έχτισε το ομώνυμο επιβλητικό αρχοντικό για το οποίο θα μιλήσουμε σήμερα. Ο αρχιτέκτονας του κτιρίου θεωρείται άγνωστος, αλλά οι περισσότεροι αποδίδουν τα σχέδιά του στον Ξενοφώντα Παιονίδη, έναν από τους σημαντικότερους αρχιτέκτονες της εποχής.

Παρά τη λιγοστή δόμηση της ανατολικής περιοχής της Θεσσαλονίκης, της περιοχής των γνωστών ‘’Εξοχών’’, το άμεσο περιβάλλον της έπαυλης ήταν ήδη δομημένο. Δυτικά γειτνίαζε με το κτίριο του Ιωάννη Θεμελή και Ανατολικά με την οικία του Τζιμ Ραζή. Το πίσω μέρος του σπιτιού έβλεπε στη θάλασσα ενώ το μπροστινό μέρος στη λεωφόρο. 

Πολλά πρόσωπα  πέρασαν από την επιβλητική έπαυλη κατά τη διάρκεια της ιστορίας της. Στα 1886, τόσο το κτίριο όσο και το οικόπεδο περιήλθαν στην ιδιοκτησία της Άννας Έβελμαν, Ελληνίδας με ελβετική υπηκοότητα. Το 1894, η έπαυλη πουλήθηκε στον πολύ γνωστό δικηγόρο της εποχής και εξέχοντα μέλος της Ισραηλιτικής κοινότητας Εμμανουήλ Ραφαήλ Σαλέμ απ’οπου πήρε και ένα από τα ονόματα που του αποδίδονται. Στα 1924, Ο Ρ. Σαλέμ, όντας ήδη κάτοικος Παρισιού, πούλησε το σύνολο της ιδιοκτησίας στο Ιταλικό κράτος προκειμένου να λειτουργήσει εκεί το Ιταλικό Προξενείο. Μετά τον σεισμό του 1978  το Ιταλικό Προξενείο μεταφέρθηκε, και το παλιό κτίριο, αν και δεν υπέστη ζημιές, έμεινε ακατοίκητο ως και τις μέρες μας.

Η διακόσμηση του κτιρίου τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά είναι πραγματικά εντυπωσιακή. Εσωτερικά, υπάρχουν μεγάλες τζαμαρίες ιδιαίτερα διακοσμημένες με ξυλόγλυπτες κορνίζες και γυάλινα διαφράγματα που σχηματίζουν περίτεχνα διακοσμητικά μοτίβα. Την περίτεχνη εσωτερική διακόσμηση συμπληρώνουν οι βαριές δίφυλες ξυλόγλυπτες πόρτες, οι οροφές όλων των δωματίων που είναι διακοσμημένες με ανθωτά γύψινα καθώς και τα ξύλινα πατώματα πάνω στα οποία διακρίνονται διάφορα σχέδια και χρώματα.  

Εξωτερικά  ο στιλιστικός πλουραλισμός είναι διάχυτος. Στις οργανωμένες με συμμετρία όψεις, χρησιμοποιούνται συνθετικά στοιχεία από τον κλασικισμό, το μπαρόκ και την ώριμη αναγέννηση. Χαρακτηριστικά είναι τα κολωνάκια ‘’Balaustre’’ της βεράντας του πρώτου ορόφου, στην πρόσοψη του κτιρίου, που εντείνουν τη μνημειακότητά του. Τέλος, το πολύ κομψό σύνολο του κτιρίου συμπληρώνεται από πλήθος διακοσμητικών στοιχείων όπως παραστάδες, ψευδοκίονες, ανάγλυφα πλαίσια,  και ελικοειδή μοτίβα καθώς και επίκρανα ‘’Ιωνικά’’.

Η οικία Σαλέμ/ Τζεμποργά είναι άλλη μια πινελιά ομορφιάς μέσα στο πεζό αστικό τοπίο της καθημερινότητας, που μας συνεπαίρνει και μας μεταφέρει σε χρόνους αλλοτινούς, μαγικούς.