Ο ευρωπαϊκός κλασικισμός είναι μια τάση που εμφανίζεται, όχι μόνο στην αρχιτεκτονική αλλά και στη ζωγραφική και στη γλυπτική, παίζοντας καθοριστικό ρόλο τις τελευταίες δεκαετίες του 18^ου και όλο τον 19^ο αιώνα σε Ευρώπη και Αμερική.

Πρόκειται για μια προσπάθεια να εκφραστούν οι σύγχρονες ανησυχίες με κατακτήσεις της Αναγέννησης και τύπους της ελληνορωμαϊκής αρχαιότητας. Παράλληλα, στα πλαίσια του ιστορισμού του, ο κλασικισμός εκφράζει τις κάθε είδους αναβιώσεις όπως ‘’νεοαναγεννησιακή’’, ‘’νεογοτθική’’, ‘’νεοπαλλαδιανική’’, ‘’νεορωμαϊκή’’ κα. δίνοντας την αίσθηση μιας ‘’ρομαντικής’’ επιστροφής στο παρελθόν. Ωστόσο, σαν κλασική αναβίωση, πρωτοπαρουσιάζεται με έργα του Robert Adam στην Αγγλία που θεωρούνται ένα πρωτοκλασικιστικό στάδιο. Θα ακολουθήσει η ‘’δωρική’’ αναβίωση που στις αρχές του 19^ου αιώνα θα επιβληθεί σε Ευρώπη και Αμερική.

Η διάδοση του κλασικισμού συνδέεται άμεσα με τις πολιτικές μεταβολές, τις νέες οικονομικές συνθήκες, τις κοινωνικές ανακατατάξεις καθώς και το μεγαλύτερο ρόλο χαμηλότερων κοινωνικών στρωμάτων και τάξεων σε όλους τους τομείς της ζωής. Σαν καλλιτεχνικός ρυθμός, ανταποκρινότανε στο αίτημα για ορθολογισμό σαν πνευματική στάση. Παρόλο που στη Γερμανία ευνοείται από διάφορους ηγεμόνες, στη Γαλλία συνδέεται με το ανθρωπιστικό πρόγραμμα της Γαλλικής Επανάστασης, την τάση για ισότητα, λιτότητα ωφελημότητα, καθώς και την ανάγκη να ξεπεραστούν οι μορφές της αρχιτεκτονικής του μπαρόκ και του ροκοκό που αποτελούσαν έκφραση της αυλικής ζωής και απολυταρχίας.

Ο κλασικισμός έρχεται να εμπλουτίσει την αρχιτεκτονική της περιόδου με μια σειρά από σημαντικά χαρακτηριστικά. Με αφετηρία την ελληνορωμαϊκή αρχιτεκτονική της αρχαιότητας, τα εξωτερικά περισσότερο χαρακτηριστικά της, θα επιδιώξει να μορφοποιήσει και να εκφράσει τις νέες κατευθύνσεις. Θα βασιστεί στις αναλογίες και το χαρακτήρα των οικοδομημάτων της αρχαιότητας, τις κλασικές προσόψεις και την ιδιαίτερη άρθρωση του χώρου, τη χρησιμοποίηση των κιόνων και τη στέγαση.

Ο ευρωπαϊκός κλασικισμός σταδιακά προχωρά από την έμφαση στους  τύπους της αρχιτεκτονικής των ρωμαϊκών χρόνων, προς την αξιοποίηση των χαρακτηριστικών της ελληνικής αρχιτεκτονικής της κλασικής περιόδου. Έτσι, οι κανόνες της αρχαίας ελληνικής αρχιτεκτονικής. της κλασικής εποχής, θεωρούνται κανόνες και υποχρεωτικά μέτρα για τις νέες κατασκευές.

Ωστόσο, εύκολα κανείς διαπιστώνει ότι η απλή εξωτερική μίμηση δεν καταλήγει σε ικανοποιητικά αποτελέσματα. Σχεδόν πάντα, στα σημαντικότερα οικοδομήματα του ευρωπαϊκού κλασικισμού, όπως το Βρετανικό Μουσείο ή τα προπύλαια του Μονάχου, έχει κανείς την αίσθηση ότι  κάτι λείπει ή κάτι είναι περισσότερο απ’ό,τι χρειάζεται. Οικοδομήματα όπως σιδηροδρομικοί σταθμοί, δημαρχεία, ιδιωτικά κτίρια, είναι πολύ βαριά και ψυχρά. Η λιτότητα και η καθαρότητα των κλασικών οικοδομημάτων καθώς και η έμφαση των λειτουργικών προϋποθέσεων της αρχιτεκτονικής της κλασικής περιόδου, παρουσιάζονται σαν κάτι ξένο, ψεύτικο και νόθο. Αντίθετα, ο κλασικισμός στην Ελλάδα δεν περιορίστηκε μόνο στην τυπικά εξωτερική σύνδεση με τις μορφοπλαστικές κατακτήσεις μιας άλλης εποχής. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι  κατά τη διάρκεια της μεσολάβησης της ρωμαικρατίας, της βυζαντινής περιόδου και της τουρκικής κατοχής, η Ελλάδα δεν έχασε ποτέ εντελώς, την επαφή με την αρχαιότητα και τις πνευματικές κατακτήσεις της.