Στοά Μαλακοπή.. Το Πρώτο Αρχοντικό της Οικογένειας Αλλατίνι στον Φραγκομαχαλά που στέγασε.. την Τράπεζά τους

Το κτίριο στο οποίο στεγάστηκε αρχικά η πανίσχυρη οικογένεια Αλλατίνι, πριν μετακομίσει στην εξοχική της κατοικία στην περιοχή των Πύργων ή Εξοχών, βρισκόταν στο κέντρο του Φραγκομαχαλά, στις σημερινές οδούς Βηλαρά, Βαλαωρίτου και Συγγρού, που η τελευταία, στις αρχές του 20ου αιώνα, έφερε το όνομα Αλλατίνι. Στην περιοχή αυτή κατοικούσαν κυριώς οι Εβραίοι και οι Ευρωπαίοι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης. Η ανέγερση του πολυτελούς αρχοντικού ξεκίνησε στα 1862, όπως φαίνεται από τη σπάνια καρτ ποστάλ,  που απεικονίζει το αρχοντικό και ανήκει στη συλλογή του Βασίλη Μαυρομμάτη, ταχυδρομημένη στα 1905 από τον τραπεζίτη Bensusan. Το μεγαλύτερο μέρος της επιγραφής ανέγερσης του κτιρίου σώζεται μέχρι και σήμερα, χωρίς όμως αναγράφεται το έτος ανέγερσης. 

Μέχρι το 1904, το οικοδόμημα περιλάμβανε το κεντρικό κτίριο και κήπο προς το νότιο τμήμα του οικοπέδου. Στον κήπο αυτό οικοδομήθηκε, στα 1906, η Στοά Μαλακοπή, που φιλοξένησε την Τράπεζα Θεσσαλονίκης, η οποία είχε ιδρυθεί από τους αδερφούς Αλλατίνι το 1888 και άνοιξε της πόρτες της στα 1907 καθώς και άλλες χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και δικηγορικά γραφεία.

Αρχιτέκτονας της Τράπεζας Θεσσαλονίκης ήταν ο Βιταλιάνο Ποζέλι, ο οποίος παρουσίασε ένα νέο τύπο τράπεζας στην πόλη της Θεσσαλονίκης, κύριο χαρακτηριστικό της οποίας ήταν η οργάνωσή γύρω από έναν εσωτερικό διάδρομο, καλυμμένο από γυάλινη οροφή,  που συνέδεε και κατένειμε όλες τις λειτουργίες της τράπεζας, με τρόπο τέτοιο, που το ταμείο να αποτελεί την καρδιά της. 

Οι κατασκευαστικές αρχές που ακολουθεί ο Ποζέλι είναι κλασικιστικές όπως η πλαστική διαμόρφωση του όγκου στις τρεις διαστάσεις και η ορθογώνια συμμετρική κάτοψη γύρω από έναν κεντρικό χώρο, που ενσωματώνεται στον κύριο όγκο του κτιρίου, ο οποίος είναι καλυμμένος. Εξαίρεση αποτελεί το μπαρόκ αέτωμα της επίστεψης. Στην όψη κυριαρχεί ο διαχωρισμός του κτιρίου σε βάση, κορμό και επίστεψη που επιτυγχάνεται με τις συνεχείς σειρές των ανοιγμάτων, τα κορνιζώματα και τα γείσα. Στην πρόσοψη κυριαρχεί ένας κύριος άξονας, ο οποίος ορίζεται από την είσοδο και το επιβλητικό καμπύλο αέτωμα της επίστεψης. Στα 1926 το κτίριο ανακαινίστηκε από τον μηχανικό Μαξ Ρούμπενς. Η ημερομηνία της ανακαίνισης αναγράφεται έως και σήμερα στη σιδερένια πόρτα του κτιρίου στην Οδό Συγγρού.

Η πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης, στα 1917, κατέστρεψε ολοσχερώς την περιοχή αλλά άφησε άθικτο το κτίριο του Ποζέλι. Το οριστικό κλείσιμο του κτιρίου ήρθε το 1940, όταν επιτάχθηκε από τους Ναζί. Το 1978 οι δείκτες του εντυπωσιακού ρολογιού,  στην είσοδο της στοάς Μαλακοπής σταμάτησαν, δείχνοντας  έως και σήμερα 11.05,  που ήταν η στιγμή που χτύπησε ο σεισμός τη Θεσσαλονίκη. Σήμερα το κτίριο έχει και πάλι ζωή, αφού νέοι κάθε ηλικίας συχνάζουν στα ατμοσφαιρικά μπαράκια και εστιατόρια, που έχουν ανοίξει στο εσωτερικό της στοάς Μαλακοπή.

Photo: 
Το αρχοντικό των Αλλατίνι στον Φραγκομαχαλά στα 1905 (Καρτ ποστάλ, συλλογή Μαυρομμάτη)
Αρχοντικό Αλλατίνη- Τράπεζα Θεσσαλονίκης- Στοά Μαλακοπή. Photo credits:openhousethessaloniki
Στοά Μαλακοπή, Θεσσαλονίκη, Φραγκομαχαλάς Photo credits:www.thessalonikihouses.gr
Στοά Μαλακοπή, Θεσσαλονίκη, Φραγκομαχαλάς Photo credits:www.thessalonikihouses.gr
Στοά Μαλακοπή, Θεσσαλονίκη, Φραγκομαχαλάς Photo credits:www.thessalonikihouses.gr