Η γοητεία που ασκεί σε όλους το παλαιό κτίριο της Φιλοσοφικής δεν οφείλεται μόνο στην ιστορική και αρχιτεκτονική του αξία αλλά και στη συμβολική του υπεραξία. Πηγάζει από όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που δεν προέκυψαν από μελέτες και επεξεργασίες αλλά από το έργο και το όραμα των πρώτων πανεπιστημιακών μας δασκάλων και των ανθρώπων που το μοιράστηκαν και το συνέχισαν. Ξεκινώντας από τη Φιλοσοφική Σχολή, έδρα τότε του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, οι προσπάθειες αυτές έδειξαν το δρόμο και συνεχίζουν έως τις ημέρες μας να καθοδηγούν τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας. Το επιβλητικό επίγραμμα του αετώματος του κτιρίου, «ΜΟΥΣΑΙΣ ΧΑΡΙΣΙ ΘΥΕ» δεν επιτρέπει να αγνοηθεί το μήνυμα που θέλησε να αφήσει ο εμπνευστής του, ο πρώτος καθηγητής των αρχαίων ελληνικών Χαρίτων Χαριτωνίδης, ως παρακαταθήκη στις επόμενες γενιές. Συνοψίζοντας σε μία φράση ολόκληρο το νόημα του ακαδημαϊκού πνεύματος, το επίγραμμα αυτό μας συμβουλεύει: Να θεραπεύεις τις Μούσες και Χάριτες. Θυσίασε στη γνώση αλλά και στο πνεύμα, στην επιστήμη αλλά και στην τέχνη –άλλωστε η απουσία του συνδέσμου «και», δηλώνει πως Μούσες και Χάριτες ταυτίζονται (Χρήστος Τσολάκης [2004], Περιοδικό Φιλόλογος, τεύχος 118).

Το κτίριο που ήταν γνωστό τότε ως Ιδαδιέ, είχε κτιστεί το 1888, στο πλαίσιο μιας συντεταγμένης προσπάθειας των Οθωμανών να συγκροτήσουν ένα ισχυρό διοικητικό κέντρο στην πόλη της Θεσσαλονίκης ως αντιστάθμισμα στην πορεία διάλυσης που διένυαν στα ευρωπαϊκά εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι επεμβάσεις για να μεταμορφωθεί το Ιδαδιέ σε πανεπιστήμιο, ήταν έργο του Σικελού αρχιτέκτονα Βιταλιάνο Ποζέλι, στον οποίο είχε ανατεθεί η μελέτη και επίβλεψη της κατασκευής πολλών δημόσιων κτιρίων και υπηρεσιών σε κεντρικούς άξονες της πόλης. Σε σχέδια του Ποζέλι, μεταξύ άλλων, βασίστηκαν το Διοικητήριο, το Γενί Τζαμί, η καθολική εκκλησία και το Γ΄ Σώμα Στρατού.

Στην πρώτη του μορφή το κτίριο ήταν τριώροφο, ενώ δύο επιπλέον διώροφες πτέρυγες προστέθηκαν παραπλεύρως, το 1908, για να φιλοξενήσουν τους 700 σπουδαστές του τουρκικού εκπαιδευτηρίου. Όταν αποφασίστηκε η μεταφορά του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης χρειάστηκαν περισσότερες επεμβάσεις, τις οποίες ανέλαβαν οι αρχιτέκτονες Α. Δραγούμης, Ι. Δημητριάδης και Α. Μεταξάς. Το κτίριο του πανεπιστημίου έλαβε την τελική του μορφή το 1932, όταν τελείωσαν οι εργασίες με την προσθήκη τρίτου ορόφου στις δύο παράπλευρες πτέρυγες. Πλέον, στις εγκαταστάσεις του, που αναπτύχθηκαν γύρω από ένα αίθριο, περιελάμβανε 90 χώρους μεταξύ των οποίων ένα αμφιθέατρο, μία αίθουσα τελετών, σπουδαστήρια, αίθουσες διδασκαλίας και βιβλιοθήκες.

Πηγή: http://library.certh.gr/